“Azərbaycanımızı sevin, amma sizin seçiminizdən asılı olmadan qismətinizə düşən bu məsələlərlə qürurlanmayın.”-Elnur Kəlbizadə

Əslində uzun müddətdir publisistik, bədii heç nə yazmamaq barədə özümə söz verdiyim üçün özümü sıxırdım.

Amma bu gün çox sevdiyim bir dostumun bir paylaşımı düşüncələrimdə hazır olan yazının yaranmasına səbəb oldu.
Keçənlərdə bir dostumla söhbət edirəm. Deyir ki, “sən qürur duymursan ki, filan yerdə doğulmusan?” Deyirəm “yox”. Adam bir də qayıtdı ki, “Sən qürur duymursan ki, baban filankəs olub?”. Deyirəm “yox”. Adam başını buladı və getdi. İzah etmədim, bəlkə də izah etmək istəmədim.

O gün yenə bir yazı oxudum. Çox sevdiyim, dəyər verdiyim insandır. Yazıb ki, mən sübut edəcəyəm ki, filan dahi şəxsiyyət filan yerdə yox, məhz mənimlə eyni şəhərdə doğulub. Yenə cümlələr barmaqlarımın ucuna qədər gəldi, yenə də yazmadım.
Allah eşqinə, biri mənə söyləsin. Nədir bizim bu yersiz “qürur duyma” xəstəliyimiz. Bir dəfəlik anlamaq lazımdır ki, insanın özünün seçmədiyi bir şeyə görə qürurlanmasından mənasız bir şey yoxdur. Eləcə də, özünün seçmədiyi bir şeyə görə ittiham olunmasından da anormal heç nə yoxdur. Məsələn bir insan qürur duya bilər ki, o yaxşı alimdir, həkimdir, mühəndisdir, kosmonavtdır, coğrafiyaçıdır, dilçidir, tarixçidir, dövlət məmurudur, fermerdir, çobandır, ailə başçısıdır, vətəndaşdır və s. Çünki, bunlara insan məhz öz fərdi xüsusiyyətlərinə görə özü nail olur. Burada İnsan iradəsi muxtardır. İnsan fəxr edə bilər ki, yaxşı bir əsər yazıb ölkəsini tanıdıb, yaxşı bir kəşf edib, onu satıb ölkəsinə gəlir gətirib, vətənini düşməndən müdafiə edib, ağac əkib ətraf mühiti qoruyub və s. Lakin insanın məhz hansısa ölkədə, şəhərdə, kənddə, məhəllədə doğulduğuna görə fəxr etməsi vallah mənə çatmır. Sevə bilər, bu çox normaldır.
Dediyim kimi, bir də bir qrup insanlar var. Harda bir dahi, qəhrəman və s. tapırlar, bütün iş güclərini atıb otururlar çalışırlar sübut etsinlər ki, bu bizdəndir, bizim babamızdır, nə bilim bu mənim əmim oğludur. Lap deyək ki, sübut etdilər. Nə dəyişir? Heç nə. Ağlımızmı artır? Yox. Daha çoxmu inkişaf edirik? – Yox. Dünyaya, cəmiyyətə daha faydalımı oluruq? – Yox. Daha parklarda ağacları qırmaqdan, zibili yerə atmaqdan, sürət həddini aşmağımızla lovğalanmaqdan, bir-birimizi çəkib çəkişdirməkdən əlmi çəkirik? – Yox. Sadəcə qürur duyuruq ki, filankəs bizdən olub, bizim babamız olub və biz saxta şəkildə də olsa bunu sübut etmişik. Bizim onsuz da, kifayət qədər böyük babalarımız olub, saxtlarına nə ehtiyac var ki? Ya da məsələn, Seyid Əzim Şirvani Şirvanda doğulmayıb, Goranboyda doğulanda nə dəyişir ki? Heç nə.
Hələ ən superi, o mənim babam bəy, xan olub deyənlərdir. Baxırsan ki, ömrü boyu daşı-daş üstünə qoymayıb, həyatında bircə dəfə olsun əlinə bir kitab almayıb, bir ağac belə əkməyib. Elə QÜRUR duyur ki, babam xan olub.
Bir də çox “ciddi arqumenti” olanlar da var. Məsələn, deyirsən ki, bax bunu bilə-bilə ki, bizə aidiyyəti yoxdur, niyə deyib külli-aləmi bizə güldürürsən? Deyir ki, ermənilər edəndə yaxşıdı, biz niyə etməyək? Bu arqument qarşısında məntiqimiz qurumaqdan başqa heç nə edə bilmir. Əzizlərim, bir dəfəlik anlayın. Ermənilərdə bu oğurluq ona görə yaranıb ki, əsrlər boyunca kölə kimi yaşayıblar, heç nəyləri yoxdur. Yəni bu aşağılıq kompleksindən gələn bir şeydir. Bundan qaçmaq lazımdır.
Məsələn, biz qürur duyuruq ki, X adlı sərkərdə saxta da olsa bizdən olub və o eramızın III-IV əsrində filan imperiyaya qarşı üsyan edib. Hollandların isə belə qürur duyulası heç nəyləri yoxdur. İndi gəlin hollandlarla özümüzü müqayisə edək. Onlar dənizi qurudub 20 faiz torpaq əldə ediblər, biz isə 20 faiz torpağımızı (hələ İrəvan, Dərələyəz və s. əraziləri də hesablasaq daha artığını) soysuz bir millətə ya güzəştə getmişik, ya sovetləşdiyi üçün bağışlamışıq, ya da hərəmiz filan yerdə doğulduğumuza görə qürurlanıb qardaşımızı daşladığımız dövrdə itirmişik. Rəhmətlik Məmməd Arazın dili ilə desək “Məndən ötdü! Məndən ötdü ! Sevincə bax , qeyrətə bax! Bunu yazan xilqətə bax!” dediyimiz dövrdə.
Sözümün mustafası odur ki, babanızı sevin, atanızı sevin, məhəllənizi sevin, kəndiniz sevin, şəhərinizi sevin, Azərbaycanımızı sevin, amma sizin seçiminizdən asılı olmadan qismətinizə düşən bu məsələlərlə qürurlanmayın. O, məsələlərlə qürurlanın ki, onları Vətənin, Millətin, Dövlətin, Bəşəriyyətin faydası üçün siz etmisiniz.

Elnur Kəlbizadə

Müstəqil.Az

Share: