MASALLIMAMEDİN DOSTU
“Dünyaya öldüyün günün səhərisinin gözü ilə bax! Nə görürsən, dostum?”
Rahid ULUSEL.
Masallı Mamedin 40 mərasimində məzarı üstündə çıxışımgəncliyində “Ququş”, sonralar “Bazar Rafiq”ləqəbi tanınan iş adamı Rafiq Səmədovun çox xoşuna gəlmişdi. Mamed haqqında kitab yazdığımı biləndə Bakıda görüşməyi qərara aldıq. Biz dəfələrlə görüşdük. Hər dəfə dəo mənə Mamedlə müxtəlif illərdə, müxtəlif yerlərdə çəkilmiş şəkillərini gətirərdi. Dostu barədə xatirələrini dilə gətirmək isə ona çox ağır gəlirdi. Günlərin bir günü dedim, ay Rafiq, kitab bu gün-sabah çıxacaq, amma sən bir xatirə danışmadın axı.
“– Biz Mamedlə uşaqlıq çağlarından dost olmuşuq… – deyə Rafiq siqaretinə dərin qüllab vurub ağır-ağır söhbətə başladı, – aramızda yaş fərqi olsa da günümüzün çoxu bir yerdə keçib. Həyat hər ikimizi gənc yaşlarımızdan sınağa çəkdi. Hər ikimiz məhbusluq həyatı yaşadıq. Təmənnasız qardaşlıq münasibətimiz vardı. Mamedi tanıyanların 70-80 faizi ona daşıdığı titula görə deyil, öz adına, şəxsiyyətinə, ləyaqətinə görə hörmət edirdi. Əgər “qanuni oğru” olmasaydı, Mamed elə öz adıyla tanınacaqdı. Çox adam ondan söz düşəndə mənə deyirdi ki, biz Mamedlə danışanda, nədənsə özümüzü sərbəst hiss edirik. Belə sərbəstliyi hamı üçün Mamed özü yaradırdı. “Oğru” adını ona hələ səksəninci illərdə təklif eləmişdilər. İmtina etmişdi. Mənə deyirdi: “Rafiq, mənim bir adım var, onu da atam İsgəndər mənə verib!” O, həmişə deyirdi “dövlətin dövlətçiliyi olmalıdır; polis də, məhkəmə də cəmiyyətə hava kimi, su kimi lazımdır”. Mamed güzəşt etməyi, keçməkliyi, bağışlamağı bacarırdı. Heç kəsi sındırmırdı, insanı yaşadırdı, yaşamağa ruhlandırırdı. Onun sözlərində həyatın hər üzünü görmüş müdrik şəxsin məntiqi vardı.
Sadə adam idi.
Bir dəfə Pakistandan Bakıya qonaqlarım gəlmişdi. ApardımMasallıya. MamedindəMasallıdaolduğunubilirdim.Bizimhəyətdəməclisqurduq.Mamedtərcüməçıivasitəsiiləqonaqlarlaünsiyyətyaratdı.Vəüzünümənətutubdediki, Rafiq, Allah bilir, buqonaqlaraMasallıyagəlməkbirdənəzamanqismətolacaq. Gəl, onlarıMasallınınİsti-suyuna, Şəlalətərəfəaparaq.Qoygörsünlərki, dünyadanecəyerlər var. Vətənlərinəqayıdanda da danışmağatəəssüratlarıolsun.Dediyisözləreləbilbeyniməyazılırdı.Dedimki, düzdeyirsən, gedək. TəbiətinqoynundaMamedqonaqlaraürəkgenişliyiiləelənəvazişgöstərdiki, mənonutanısam da, sadəliyinəheyranqaldım.Süfrəyəgələnnemətlərdənəvvəlcəqonaqlarınboşqabınaçəkirdi, sonraisəözqabına…
SeyidSadıqağakimi…
İnanınki, o pultanımırdı. Ay bu, yevrodur, bu, manatdır, bu, dollardır!..Əlinədüşənixırda-paranı da eynənSeyidSadıqağakimikasıb-küsubapaylardı…
Son günlərəcənonunşəhərdəeviyoxidi, kiminsə, tutalımonabağışladığını o da səxavətləehtiyacıolanabağışlamışdı.Günlərinbirgünüməndayısı, qardaşıiləqəraragəldikki, onaikiotaqlıbirmənzilalaq.Yenibinalarıntikintisiiləməşğulolanbirtanışımmənəgörəxeyligüzəştelədi.Dedim, qardaşsənmənəgüzəştelədin, çoxsağol, ammabuevimənfilankəsüçünalıram. Dedionunadına da filanqədərgüzəştedirəm. Kəsə, evialıbMamedinanasınınadınasənədləşdirdikki, budəfəonuheçkiməhədiyyəetməsin! Mamedhəbsxanadaolandatəmirişləribaşaçatmışdı… Deyirdik, inşallahçıxar, sağ-salamatoturarevində… Taleyinişinəbax, səndemə, təzəmənzilindəyaşamaqonaqismətolmayacaqmış…
Ölümündənbirgünəvvəl…
Deməkolarki, hərikigündənbironabaşçəkərdim.Onunlagörüşəndəaramızdavaxtlabağlısöhbətolmazdı, yəniistədiyimvaxtdurubişimə-gücüməgedərdim.Axırıncıdəfə(ölümündənbirgünəvvəl) ikitanışımlagetdimonabaşçəkməyə.Dedik, güldük, ordan-burdandanışdıq, birxeylivaxtdansonradedim, Mamed, bizimFüzulininatasırəhmətəgedib, məngərəkmütləqbugünhüzryerindəolam. Dedi:
– Birsaat da otur, sonragedərsən!
Mənonutanıyandanömrümdə ilk dəfəidiki, beləsözdeyirdi.Havaqaralırdı.Yenədedim, qədeş, qoyməngedimdə…
Dedi, biryarımsaat da otur, sonra get!
O gün o, sankiməndənayrılmaqistəmirdi…Bu çağacanmənimikidoğmaqardaşımvəfatedib.MənMamedinşəxsindədahabirəzizqardaşımıitirdim.
Mamedəbədirəhmətlikqazandı
Masallışəhərqəbiristanlığınındarısqallığındanhamınınxəbərivardı.Deməkolarki, son illərburadaölüdəfnetməyəbirməzarlıqyerqalmamışdı.Eləadamvardıtəzəölüsünüköhnəqəbirlərdədəfnedirdi.
…Qəbiristanlığınərazisiningenişləndirilməsininsavabı da Mamedinadınayazıldı. Bu da Allahınonabirlütfüdür. O, əbədirəhmətlikqazandı. Sağolsunki, rayon rəhbəriqəbiristanlığınərazisinigenişləndirməktəklifiməçoxsəmimimünasibətbildirdi. Bundansonra 30-40, bəlkə 50 ildətəzəməzarlarayerolacaq…
Mamedkimidostu, qardaşıvaxtsızitirməkadamaəzabverir.
Allah Memedqardaşımızarəhməteləsin!”
P.S:Rafiq Səmədov söhbətini bitirib dedi: “Qardaş, çox istərdim Mamed haqqında kitabın heç olmasa 50-100 nüxsəsi kiri ləlifbası ilə çap olunsun!” Soruşdumki, niyə?”Dedi ki, uzun müddətə azadlıqdan məhrumedilən məhbus dostlarımız var ki,yalnız krill əlifbası ilə nəşr olunan kitabları oxuyurlar. Mamedin ili ərəfəsində işıq üzügörən kitabın həmin nüsxələrini Rafiq pulla alıb həbsxanalardakı dost-tanışlarına payladı. İndi artıq bir ildirki, Rafiqdə dünyasını dəyişib. Allah hər ikisinə rəhmə teləsin.Ruhları şad olsun!
Şəkillərdə:1.Rafiq vəMamed.
2.LotuBəxtiyarınməzarıüstündə.
- DağlıCavanşirinatasıƏmirşahkişiilə.
- Mamedinqəbirüstüabidəsi.
Nurəddin ƏDİLOĞLU.
