ZİRVƏYƏ YAZILAN SÖZ -Ehtiram Sevənli yazdı

“Şəhla Rəvan Zirvəsi” adlı kitabın səhifələrinə bir baxış

Fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, “Həməşəra” mətbu orqanının təsisçisi və baş redaktoru, AJB və AYB-nin üzvü, “Ziyadar” Mükafatı, “Qızıl Qələm” və “Zəfər” Media Mükafatları laureatı, yazıçı-publisist, “Ədəbiyyat və İncəsənət” portalının Cənub təmsilçisi İlqar İsmayılzadənin “ŞƏHLA RƏVAN ZİRVƏSİ” adlı kitabı pedaqoq, filoloq, ədəbi təhlilçi, tənqidçi, şairə xanım, gözəl ziyalı Şəhla Rəvan yaradıcılığını əhatə edir edir.
Kitab müasir Azərbaycan ədəbiyyatında həm poetik, həm də fəlsəfi məzmunu ilə seçilən bir əsərdir. Kitabda insanın daxili aləmi, mənəvi axtarışları və həyatın mürəkkəb sirlərinə dair dərin təhlillər ön plandadır. İlqar İsmayılzadə burada yalnız hekayə və ya şeir deyil, həm də existensialist düşüncələri ədəbiyyata çevirmək cəhdini göstərir.
Kitabın əsas tematik xətti bunlardır:
1. İnsan və onun daxili aləmi;
2. Həyatın keçiciliyi və zamanın fani olması;
3. Sevgidə, dostluqda və mənəviyyatda yüksəliş;
4. Etika və mənəvi dəyərlərin fəlsəfi analizi.
Əsər adının özü – “Şəhla Rəvan zirvəsi” – simvolik mənaya malikdir.
Şəhla insanın həyat yolunda rastlaşdığı mürəkkəb, amma zəif duyğuları; Rəvan isə ruhun sükunət və harmoniya axtarışını; Zirvə isə mənəvi kamilliyə çatma səylırini ifadə edir.
Kitabda insanın bir şair kimi daxili çətinlikləri və varoluşun sualları əsas mövzulardandır. Müəllif, Camus, Sartre kimi varoluşçu fəlsəfəni xatırladan bir tonla göstərir ki, insan yalnızlığı və həyatın mənasızlığı ilə üzləşəndə də öz mənəvi zirvəsinə doğru irəliləyə bilər.
Bu kitabda insan öz həyatının müəllifi kimi təqdim olunur. Eyni halda seçim azadlığı və məsuliyyət mövzuları bədii-praktik nümunələrlə izah olunur. Həmçinin, həyatın acılığı və qəmli anlar əsərin poetik dilinə daxil edilir.
İlqar İsmayılzadə kitabında insanın əxlaqi dilemmasını və mənəvi qərarlarını fəlsəfi prizmadan göstərir. İnsanlar arasında etimadın və sevginin rolu, etik qərarların həm şəxsi, həm də ictimai nəticələrini, məkr və sadəlövhlük, dürüstlük və xəyanət kimi ziddiyyətlərin təhlili təqdim edilir.
Kitabda zaman fəlsəfəsi də əsas rol oynayır. Belə ki, burada aşağıdakı məqamları müşahidə etmək mümkündür:
– Həyatın keçiciliyi və faniliyi;
– Həyatın hər anının qiyməti və insanın onu anlaması;
– Ölüm mövzusu poetik və fəlsəfi bir dərinliklə işlənir ki, bu da həyatın mənasının axtarışı ilə bağlıdır.
“Şəhla Rəvan zirvəsi” kitabı poetik və nəsr elementlərini birləşdirərək hibrid bir üslub yaradır. Dil zənginliyi və simvolizm əsərin elmi baxımdan araşdırılmasına imkan verir. Müəllifin metaforik dili oxucuya yalnız şeiriyyatı deyil, həm də fəlsəfi mesajları dərk etməyə şərait yaradır. Burada:
– Zirvə – mənəvi və intellektual kamilliyi;
– Şəhla gözlər – həyatın acılığı və gözəlliyi;
– Rəvanlıq – isə ruhun harmoniya və sükunət axtarışıdır.
Bu simvollar kitabın hər hissəsində müxtəlif aspektlərdə təkrar olunur və əsərin dərinliyini artırır. Əsər müasir ədəbi trendlərlə uyğunlaşır, fəlsəfə yönümlü, poetik, daxili monoloq və simvolizm dominantdır.
İlqar İsmayılzadə özünəməxsus stil ilə oxucunu yalnız bədii zövqünə deyil, həm də intellektual və mənəvi düşüncələrə cəlb edir. Kitab həm bədii, həm də fəlsəfi baxımdan zəngin bir əsərdir. İlqar müəllim insanın daxili dünyasını, mənəvi dilemmasını və həyatın mənasını poetik bir dildə təqdim edir.
Əsər insan ruhunun mürəkkəbliyini, həyatın keçiciliyini, mənəvi yüksəlişin və daxili harmoniyasının vacibliyini oxucuya dərindən dərk etdirir. Müəllif oxucunu belə bir düşüncəyə yönəldir: “Həyatın acılığı və qəmli anları insanın mənəvi zirvəsinə aparan yolun tərkib hissələridir…”
Kitab müasir Azərbaycan ədəbiyyatında fəlsəfi yönümlü poetik nümunələrdən biridir. Bu baxımdan əsər həm akademik, həm də ədəbi araşdırmalarda istinad edilə biləcək səviyyədədir.
Kitabın poetik dili həyatın qəmli və mürəkkəb təcrübələrini oxucuya dərindən hiss etdirir. “Şəhla Rəvan zirvəsi” kitabı ədəbiyyatımızda həm poetik, həm fəlsəfi, həm də psixoloji baxımından zəngin bir nümunədir. Buna görə onun öz layiqli yerini tutacağına və oxucular tərəfindən sevə-sevə oxunacağına inanıram.
Həyatın acılığı, gözəlliyi bir-birinə bağlıdır; biri olmadan digəri anlamını itirir, mənəvi zirvə yalnız həyatın çətinliklərini qəbul edənlərin üzünə açılır.
Ruhun səsi, həyatın fəlsəfəsidir. Zirvəyə qalxmaq isə daxili aləmin qapısını açmaqdır.
İlqar İsmayılzadə bu əsərində oxucunu yalnız sözə deyil, həm də daxili aləmin sükunətinə dəvət edir. Onun yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyatında simvolizm və fəlsəfi zənginliyinin işıqlı nümunəsidir. Onun yaradıcılığı oxucuya həm hiss, həm də düşüncə verir. Qəm və gözəllik onun dilində birləşir, ruhu yüksəldir.
İlqar müəllimin hər bir əsəri bir işıqdır, hər kədər bir zirvə.
Ruh zirvəyə qalxdı, qəm qanad oldu, hər göz yaşı işığa çevrildi, sükunət danışdı, həyatın sirri açıldı. Zirvə tapıldı, daxili aləmə işıq saçıldı. Ruh zirvəyə qalxdıqca, həyatın mənası da açılır .
İlqar İsmayılzadə yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyatında əbədiyyətin səsini daşıyır.
Dərin təşəkkür və səmimi təqdirlə onun yaradıcılığına və sözlərinə sonsuz hörmətimizi bildirir, can sağlığı, söz meydanında ən gözəl əsərlər yazmağı arzulayıram!