Sənin üçün ölən adam sənli xatirələri kitab kimi deyil, tabut kimi bağlayır

Qayıtma…

Sənin üçün ölən adam
indi özünü yaşamağa öyrədir.
İndi sənli xatirələri
kitab kimi deyil,
tabut kimi bağlayır.

Qayıtma…
Əllərin toxunmadan da
bu qədər yandırırsa,
gözlərinlə nə edəcəyini
təsəvvür edə bilmirəm.

Qayıtma…
Bu şəhərin səndən qalan küçələri
ayaqqabılarımın qanına qarışır
addımım səssiz olsa da,
qəlbim yenə də səni qışqırır.

Qayıtma…
Çünki artıq gəlməyini
gözləyən ürək yoxdur,
qapıları çoxdan bağlanıb,
açmağa gərək yoxdur.

Tural Balabəyli

ŞEİRİN TƏHLİLİ:

Tural Balabəylinin “Qayıtma…” adlı şeiri ayrılıqdan sonra yaşanan duyğuları, unudulmaq istənilən bir sevgini və bu sevginin insan ruhunda buraxdığı izləri təsvir edir. Şeirin əsas mövzusu keçmiş sevgiyə qarşı duyulan kədər, içdən gələn haray və daha geri dönməməsi üçün edilən yalvarışdır.

Şeir “qayıtma” sözünün təkrar edilməsi ilə başlayır və hər bənd bu çağırışla davam edir. Bu, şeirin həm ritmini, həm də hissini gücləndirir. Şair keçmişdə çox sevdiyi bir insandan artıq qopmaq istədiyini, onunla bağlı xatirələri unudmağa çalışdığını bildirir. Əvvəllər bu insan üçün “ölən” biri, indi “özünü yaşamağa öyrədir”. Bu, artıq keçmişi arxada qoymaq və öz həyatına davam etmək istəyidir.
“Kitab kimi deyil, tabut kimi bağlayır” misrası çox güclü bir bənzətmədir. Bu, xatirələrin daha oxunmaq üçün deyil, unudulmaq üçün bağlandığını göstərir. Artıq bu sevgi bir həyat dərsi deyil, bir ağrıya çevrilmişdir.
Şeirin başqa bir hissəsində deyilir ki, “əllərin toxunmadan da bu qədər yandırırsa, gözlərinlə nə edəcəyini təsəvvür edə bilmirəm.” Bu sözlər sevgilinin artıq uzaqda olsa da, hələ də təsir etdiyini göstərir. Sevgi bitmiş olsa da, ağrısı hələ də içdə davam edir.
Şair bu şəhərdə hər küçənin, hər addımın ona keçmiş sevgini xatırlatdığını deyir. Ayaqqabılarının qana boyanması bənzətməsi — yolun, keçilən yolların artıq ağrılı olduğunu göstərir. Qəlbi səssizcə hər yerə onu qışqırır — bu, hələ də tam unuda bilmədiyini göstərir.
Şeirin sonunda deyilir: “Qapılar çoxdan bağlanıb, və açarı — sən aparmısan.” Bu isə artıq qayıtmaq üçün heç bir yolun qalmadığını, ümidin tükəndiyini göstərir. Qapılar açılmır, çünki açar getmiş insanla birlikdə gedib.
Tural Balabəylinin “Qayıtma…” şeiri sevginin və ayrılığın insanda buraxdığı dərini izləri çox təsirli bir dillə çatdırır. Şair həm sevgi zamanı yaşanan hissləri, həm də ayrıldıqdan sonra içində baş verən dəyişiklikləri oxucuya aydın və səmimi şəkildə təqdim edir. Şeir, hər kəsin yaşaya biləcəyi hissləri dilə gətirdiyi üçün oxucuya yaxın gəlir və ona toxunur.
Uğurlar diləyirəm, əzizimiz Tural Balabəyli!