Qalib Ordunun Bayramı: 26 İyunun Şərəfli Tarixi – Gülnarə Allahverdiyeva yazır

Qalib Ordunun Bayramı: 26 İyunun Şərəfli Tarixi – Gülnarə Allahverdiyeva yazır

Silahlı Qüvvələr Gününün tarixi və yaranma səbəbləri

Azərbaycan Silahlı Qüvvələr Günü hər il 26 iyun tarixində qeyd olunan rəsmi bayramdır. Bu gün Azərbaycan ordusunun yaranma tarixi şərəfinə təsis edilib və 1998-ci ildən dövlət səviyyəsində bayram kimi qeyd olunur.

Tarixən, 1918-ci il iyunun 26-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə ilk milli ordu birləşməsi – Əlahiddə Azərbaycan Korpusu yaradıldı. Müsəlman Şərqində ilk demokratik respublika olan ADR-in bu qərarı öz müstəqil ordusunu formalaşdırması üçün hüquqi əsas yaratdı. Həmin ordu birləşmələri qısa müddətdə ölkənin müdafiəsində mühüm rol oynadı, Osmanlı Qafqaz İslam Ordusu ilə birgə Bakı və ətraf bölgələrin işğaldan azad edilməsinə nail oldular. Lakin 1920-ci ildə ADR süqut etdikdən sonra bolşevik rejimi Milli Ordunu ləğv etdi və uzun illər ərzində Azərbaycan müstəqil ordusundan məhrum qaldı.

Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra Azərbaycan yenidən dövlət müstəqilliyini bərpa etdi və ordu quruculuğu prosesi təxirəsalınmaz vəzifə kimi gündəmə gəldi. 1991-ci il oktyabrın 9-da Azərbaycan Ali Sovetinin qərarı ilə müstəqil dövlətin milli ordusunun yaradılması haqqında qanun qəbul edildi. Sonrakı illərdə ordu quruculuğunda bəzi çətinliklər yaşansa da, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə qayıdışı ilə nizami ordu quruculuğuna start verildi. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin şərəfli tarixi məhz Heydər Əliyevin adı ilə birbaşa bağlıdır; o, hələ sovet dövründə milli hərbçi kadrların hazırlanması üçün Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi məktəbin yaradılmasına nail olmuş, azərbaycanlı gənclərin ali hərbi təhsil almalarına şərait yaratmışdı. Bu uzaqgörən addımlar sonradan müstəqilliyin ilk illərində ordu formalaşdırılmasında mühüm rol oynadı.

Müstəqil Azərbaycanda Silahlı Qüvvələr Gününün təqvimdə rəsmiləşməsi iki mərhələdə baş verdi. İlk olaraq, 1992-ci ildə Əbülfəz Elçibəy hökuməti tərəfindən 9 oktyabr (1991-ci ildə milli ordunun yaradılması barədə qanun qəbul olunan gün) Silahlı Qüvvələr Günü elan edilmişdi. Lakin Ulu Öndər Heydər Əliyev tarixi kökləri ön plana çıxarmaq məqsədi ilə bu qərarı dəyişdirdi. 22 may 1998-ci il tarixində Prezident Heydər Əliyev müvafiq fərman imzalayaraq, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Əlahiddə Korpusunun yaradıldığı gün – 26 iyunu Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri Günü elan etdi. Beləliklə, müasir Azərbaycan dövləti ordusunun yaranma gününü tarixi kökü ilə birləşdirmiş oldu. 2006-cı ildən etibarən bu bayram hər il ümumxalq istirahət günü kimi qeyd olunur.

26 iyun tarixinin Silahlı Qüvvələr Günü kimi seçilməsi milli ordunun yaranma ənənəsinə hörmətdən irəli gəlirdi. Bu addım xalqımızın hərb tarixinin şanlı səhifələrini yad etməklə yanaşı, müasir ordunun formalaşdırılmasında tarixdən gələn ruh və mənəvi varisliyi qoruyub saxlamaq məqsədi daşıyır. Neftçala Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Mirhəsən Seyidov bu tarixin Azərbaycan dövlətçiliyinin formalaşması və milli həmrəyliyin möhkəmlənməsindəki rolunu vurğulayaraq qeyd edir ki, “26 iyun 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən ilk milli ordu qurulub və bu ənənə bu gün Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə müasir və güclü Azərbaycan Ordusunun timsalında davam etdirilir”. Məhz bu davamlılıq Silahlı Qüvvələr Gününün təsis olunmasının əsas səbəbidir və ölkəmizin ordu quruculuğu sahəsində tarixi nailiyyətlərinin xatırlanmasına xidmət edir.

Azərbaycanda bu günün qeyd olunma forması və ənənələri

Silahlı Qüvvələr Günü ölkə üzrə böyük coşqu ilə, müxtəlif tədbir və mərasimlərlə qeyd olunur. 26 iyun rəsmi dövlət bayramı olduğu üçün hər il bu tarixdə dövlət qurumları və ictimai təşkilatlar tərəfindən xüsusi proqramlar həyata keçirilir. Bayram ənənələri ölkənin hər yerində ortaq dəyərlər üzərində formalaşıb:

Abidələrin ziyarəti: Ənənəvi olaraq, bayram tədbirləri şəhidlərin və milli liderlərin xatirəsinin anılması ilə başlayır. Səhər saatlarında rəsmi şəxslər və ictimaiyyət nümayəndələri şəhər və rayon mərkəzlərindəki Şəhidlər Xiyabanını, eləcə də Ümummilli Lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edirlər. Məsələn, Neftçala rayonunda keçirilən Silahlı Qüvvələr Günü mərasimi öncəsi şəhər mərkəzində Ulu Öndərin abidəsi və Şəhidlər Kompleksi ziyarət edilmiş, önlərinə gül dəstələri qoyularaq şəhidlərin əziz xatirəsi ehtiramla yad edilmişdir. Bu cür anım ənənələri bayramın ayrılmaz hissəsidir və ordu qurucuları ilə Vətən uğrunda canını fəda etmiş qəhrəmanların unudulmadığını göstərir.
Hərbi hissələrdə və təhsil ocaqlarında tədbirlər: Müdafiə Nazirliyinin planına uyğun olaraq, Silahlı Qüvvələr Günü ərəfəsində ordunun bütün birlik və birləşmələrində, xüsusi təyinatlı hərbi təhsil müəssisələrində silsilə tədbirlər keçirilir. Hərbi hissələrdə veteranların, tarixçi alimlərin, millət vəkillərinin və ictimaiyyət nümayəndələrinin iştirakı ilə dəyirmi masa və görüşlər təşkil olunur. Veteran döyüşçülər hərbi hissələrə dəvət edilir, gənc əsgər və zabitlərlə görüşlər keçirilir, muzeylərə və tarixi abidələrə ekskursiyalar təşkil olunur. Bununla yanaşı, hərbi orkestr və ansamblların iştirakı ilə bayram konsertləri, hərb tarixinə dair viktorinalar, əsgərlər arasında idman yarışları və digər mədəni-kütləvi tədbirlər baş tutur. Ordu sıralarında keçirilən bu tədbirlər gənc hərbçilərdə vətənpərvərlik ruhunu yüksəltməklə bərabər, veteran nəsillə gənc nəsil arasında bağları möhkəmləndirir.
İctimai və mədəni tədbirlər: Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə təkcə ordu daxilində deyil, sivil sektor və ictimai təşkilatlar səviyyəsində də müxtəlif aksiyalar keçirilməkdədir. Təhsil müəssisələrində və universitetlərdə hərbi-vətənpərvərlik mövzusunda konfranslar, sərgilər təşkil olunur, məktəblilərin iştirakı ilə vətənpərvər mahnı və şeir müsabiqələri baş tutur. Mədəniyyət mərkəzləri və klublarda ordu həyatına dair foto-sərgilər, filmlərin nümayişi, teatrallaşdırılmış səhnəciklər göstərilir. Yerli icra hakimiyyətləri şəhid ailələri və müharibə qazilərinin iştirakı ilə bayram yığıncaqları və görüşlər keçirirlər. Bu cür tədbirlər xalqla ordu arasında mənəvi birliyi gücləndirir və gənc nəsildə hərbi xidmətə maraq oyadır. Silahlı Qüvvələr Günündə televiziya və radio kanallarında xüsusi verilişlər yayımlanır, qəzet və saytlar ordumuzun nailiyyətlərinə dair xüsusi buraxılışlar hazırlayırlar. Sosial mediada vətəndaşlar əsgər və zabitlərimizi təbrik edir, orduya dəstək mesajları paylaşırlar. Beləliklə, 26 iyun ölkədə ümumxalq bayramı kimi geniş qeyd olunur, cəmiyyətin bütün təbəqələrini əhatə edən vətənpərvərlik ab-havası yaradılır.

Dövlət səviyyəsində tədbirlər və orduya göstərilən diqqət

Bakının Azadlıq meydanında Silahlı Qüvvələrin 100 illik yubileyi (26 iyun 2018) münasibətilə keçirilmiş təntənəli hərbi paraddan görüntü.

Silahlı Qüvvələr Gününün qeyd edilməsi dövlət səviyyəsində yüksək təntənə ilə həyata keçirilir. Hər il 26 iyun tarixində ölkə rəhbərliyi ordunun şəxsi heyətini və Azərbaycan xalqını təbrik edir, rəsmi tədbirlərdə iştirak edir. Xüsusilə yubiley illərində möhtəşəm hərbi paradlar təşkil olunaraq ordunun gücü nümayiş etdirilir. Məsələn, 2018-ci ildə Azərbaycan Milli Ordusunun yaradılmasının 100 illik yubileyi münasibətilə Bakının Azadlıq meydanında böyük hərbi parad keçirildi; Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva bu paradda şəxsən iştirak etdilər. Həmin paradda Müdafiə Nazirliyi ilə yanaşı, digər güc strukturlarının şəxsi heyəti – ümumilikdə 4000-dək hərbi qulluqçu iştirak etmiş, 240-dan çox hərbi texnika və 70-dən artıq döyüş təyyarəsi və helikopter kolonu şəhər meydanından keçid etmişdir. Silahlanmaya yeni qəbul edilmiş müasir zirehli texnikalar, raket-artilleriya qurğuları, hava hücumundan müdafiə sistemləri, dronlar və digər ən yeni silahlar nümayiş olunmuşdur ki, bu da ordunun gücünü və modernləşmə səviyyəsini göstərirdi. Paradı izləyənlər arasında hökumət rəsmiləri, xarici dövlətlərin səfirləri və hərbi attaşeləri, beynəlxalq təşkilat təmsilçiləri də vardı ki, bu da tədbirin beynəlxalq əhəmiyyət daşıdığını nümayiş etdirirdi. Belə genişmiqyaslı paradlar orduya xalq və dövlət qürurunun təzahürü olmaqla yanaşı, gənc nəsildə hərbiyə maraq və vətənpərvərlik ruhunu artırır.

Hər il 26 iyun tarixində Prezident, Ali Baş Komandanın iştirakı ilə Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə xüsusi görüşlər və çıxışlar keçirilir. Dövlət başçısı bu çıxışlarında ordu quruculuğunun uğurlarını dəyərləndirir, qarşıdakı hədəfləri açıqlayır və xalqı bayram münasibətilə təbrik edir. Prezident İlham Əliyevin 2021-ci il 26 iyun tarixində “Gülüstan” sarayında hərbçilərlə görüşdə söylədiyi nitqdə vurğuladığı kimi: “İyunun 26-sı Silahlı Qüvvələr Günüdür. Bu günü biz hər il təntənə ilə qeyd edirdik. Müxtəlif tədbirlər keçirilirdi”. Həqiqətən də, əvvəlki illərdə hər il bu bayram günü ordu hissələrində və cəmiyyətdə müxtəlif təntənəli mərasimlər təşkil olunub, Ali Baş Komandan hərbçilərlə bir araya gələrək ordunun vəziyyəti və nailiyyətləri barədə fikirlərini bölüşüb. Hərbi qulluqçular və onların ailələri üçün bayram qabağı fərmanlarla medalların, fəxri adların verilməsi, rütbələrin artırılması da artıq bir ənənə halını alıb. Milli Məclis və digər dövlət orqanları Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə Ali Baş Komandanı və ordumuzu təbrik edən müraciətlər qəbul edir, bu da dövlətin ən yüksək səviyyədə ordumuza verdiyi önəmi göstərir.

Dövlət rəhbərliyi Silahlı Qüvvələrin inkişafına hər zaman xüsusi diqqət və qayğı göstərib. Ordu quruculuğu Prezident İlham Əliyevin siyasətində prioritet istiqamətlərdən biridir və bu sahədə əldə olunmuş nailiyyətlər bilavasitə dövlət qayğısının nəticəsidir. Güclü ordunun formalaşdırılması üçün ildə milyardlarla manat büdcə vəsaiti ayrılır, hərbçilərin döyüş və yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində kompleks tədbirlər görülür. Hərbçi ailələrinin sosial müdafiəsi gücləndirilir, müasir hərbi şəhərciklər, əsgər kazarmaları, zabitlər üçün yaşayış kompleksləri inşa olunur. Xüsusilə son illərdə şəhid ailələrinə və müharibə veteranlarına dövlət səviyyəsində xüsusi qayğı göstərilir. Neftçala rayonunda keçirilən bayram tədbirində vurğulandığı kimi, dövlət tərəfindən hərbçilərin sosial müdafiəsi, mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması, peşəkarlığının artırılması üçün ardıcıl addımlar atılır; şəhid ailələri və qazilər hər zaman cəmiyyətin ən hörmətli təbəqəsi kimi xüsusi ehtiramla anılır və onlara davamlı dəstək göstərilir. Bütün bunlar göstərir ki, Silahlı Qüvvələr Günü təkcə təntənəli mərasim olmayıb, eyni zamanda dövlətin orduya verdiyi dəyərin, əsgər və zabitlərə qayğının bariz nümunəsidir.

Müasir Azərbaycan ordusunun

inkişafı, texniki təchizatı və əhəmiyyəti

Müstəqilliyin bərpasından ötən onilliklər ərzində Azərbaycan öz Silahlı Qüvvələrini müasir döyüş tələblərinə uyğun şəkildə gücləndirib. 1990-cı illərin çətin dövründən başlayaraq ordu quruculuğu sahəsində atılan addımlar sayəsində bu gün Azərbaycan Ordusu Cənubi Qafqazın ən qüdrətli və modern ordusu hesab olunur. Ordumuzun tərkibinə quru qoşunları ilə yanaşı, müasir Hərbi Hava Qüvvələri, Hava Hücumundan Müdafiə bölmələri və Hərbi Dəniz Qüvvələri daxildir. Silahlı Qüvvələrimiz potensial düşmənin istənilən hava və quru hücumuna layiqincə cavab vermək, mürəkkəb döyüş tapşırıqlarını icra etmək imkanına malikdir. Xüsusilə hava hücumundan müdafiə sahəsində MDB məkanında ən güclü ölkələrdən biri kimi Azərbaycan göstərilir. Ordu sıraları peşəkar zabit və əsgərlərlə komplektləşdirilib, şəxsi heyətin hazırlıq səviyyəsi müntəzəm təlimlər vasitəsilə yüksəldilir.

Azərbaycanda ordu quruculuğuna elmi-praktik əsaslarla yanaşılır və beynəlxalq təcrübə aktiv şəkildə tətbiq edilir. Ulu Öndər Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi ordu quruculuğu strategiyasını uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan Ordusu inkişafda keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub. Ali Baş Komandanın diqqət və qayğısı sayəsində hərbçilərin peşəkarlığının artırılması, şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji hazırlığının yüksəldilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılıb. Əsgər və zabitlərimizin döyüş ruhunun yüksək olması üçün orduda daxili nizam-intizam gücləndirilib, vətənpərvərlik təlim-tərbiyəsinə önəm verilib. Nəticədə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qısa müddətdə regionun ən güclü ordusuna çevrilib. Ordumuz 2020-ci ildə Vətən müharibəsində qazandığı möhtəşəm Zəfər ilə öz gücünü bütün dünyaya nümayiş etdirdi və tarixə adını qızıl hərflərlə yazdı. Bu qələbə Azərbaycan Ordusunun peşəkarlığının və əsgər və zabitlərimizin yüksək hazırlığının bariz göstəricisi oldu.

Texniki təchizat baxımından da Azərbaycan Ordusu son illərdə misilsiz inkişaf əldə edib. Ölkəmizin iqtisadi gücü artdıqca müdafiə xərcləri dəfələrlə artırıldı, hər il dövlət büdcəsindən orduya ayrılan vəsait rekord səviyyələrə çatdı. Bu maliyyə dəstəyi ordunu müasir silah və texnika ilə təchiz etməyə imkan verdi. Hazırda ordumuz ən yeni zirehli döyüş maşınlarına, uzaqmənzilli raket və artilleriya sistemlərinə, yüksək dəqiqlikli silahlara sahibdir. Silahlı Qüvvələrin arsenalına Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA), müasir döyüş təyyarələri və helikopterlər, qabaqcıl hava hücumundan müdafiə sistemləri daxil edilib. Xüsusilə Türkiyə və İsrail istehsalı olan PUA-lar (Bayraktar TB2, Harop və s.) ordumuzun gücünə güc qataraq 44 günlük Vətən müharibəsində həlledici üstünlük təmin etdi. Bununla yanaşı, Azərbaycan dövləti öz müdafiə sənayesini də formalaşdırmağa nail olub. 2005-ci ildən etibarən yaradılan Müdafiə Sənayesi Nazirliyi vasitəsilə ölkə daxilində müxtəlif silah-sursat, hərbi texnika və sursat istehsal olunur. Artıq Azərbaycanda mindən çox adda hərbi təyinatlı məhsul istehsal edilir ki, bu da ordunun təchizatında daxili imkanların payını artırır. Yerli müdafiə sənayesinin inkişafı ordunu davamlı təminatla təchiz etməklə yanaşı, xarici ölkələrə də məhsul ixrac etməyə imkan verməkdədir.

Aparılan islahatlar və yatırımlar Azərbaycan Ordusunun beynəlxalq reytinqlərdə yüksək pillələrdə qərarlaşmasına səbəb olub. Bu gün Silahlı Qüvvələrimiz dünyanın ən güclü 50 ordusu sırasına daxil edilib. Ordumuzun döyüş qabiliyyəti, texniki təminatı və şəxsi heyətin hazırlığı beynəlxalq səviyyədə etiraf olunur. Müstəqil Azərbaycanın ordusu regionda sülhün və sabitliyin əsas qarantı kimi çıxış edir və ölkəmizin milli təhlükəsizliyinin təmin olunmasında strateji rol oynayır. Silahlı Qüvvələrin modernləşdirilməsi nəticəsində Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmək gücündə olduğunu bütün dünyaya nümayiş etdirdi. 2016-cı ilin Aprel döyüşləri və 2020-ci ilin Vətən müharibəsi ordumuzun həm texniki üstünlüyünü, həm də əsgər və komandirlərimizin yüksək peşəkarlığını göstərdi. Hazırda işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə ordumuz “Dəmir yumruq” olaraq möhkəm dayanıb, ölkəmizin suverenliyini qoruyur. Beləliklə, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri həm tarixi missiyasını layiqincə yerinə yetirən, həm də müasir çağırışlara cavab verməyə qadir güclü bir orduya çevrilmişdir.

Beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq və sülhməramlı missiyalardakı rol

Azərbaycan Ordusunun gücü təkcə ölkədaxili potensialla məhdudlaşmır; ölkəmiz beynəlxalq hərbi əməkdaşlığa da böyük önəm verir. Azərbaycan Respublikası 1994-cü ildən etibarən NATO-nun “Sülh naminə Tərəfdaşlıq” (Partnership for Peace) proqramının iştirakçısıdır və bu çərçivədə bir çox beynəlxalq təlimlərə, təcrübə mübadiləsinə qatılıb. Ordumuz müxtəlif ölkələrlə ikitərəfli hərbi əməkdaşlıq sazişləri imzalamış, xüsusilə qardaş Türkiyə ilə hərbi sahədə strateji müttəfiqlik münasibətləri qurulub. Hər il Azərbaycan-Türkiyə birgə hərbi təlimləri (“TurAz Qartalı”, “Mustafa Kamal Atatürk” təlimləri və s.) keçirilir, bunun nəticəsində şəxsi heyətin peşəkarlığı və qarşılıqlı fəaliyyət imkanları daha da artır. Azərbaycan eyni zamanda Rusiya, Pakistan, İsrail, Gürcüstan və digər ölkələrin orduları ilə də əməkdaşlıq etməkdə, kadr hazırlığı və hərbi-texniki sahədə təcrübə mübadiləsi aparmaqdadır. Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq Azərbaycanın həm müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək, həm də regional və qlobal sülhə töhfə vermək baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Ordusu beynəlxalq sülhməramlı missiyalarda da fəal iştirak edərək qlobal təhlükəsizliyə öz töhfəsini verir. Müstəqil Azərbaycan tarixində 1990-cı illərin sonunda başlayaraq müxtəlif bölgələrdə sülhməramlı qüvvələrimizin xidmətini görürük. Azərbaycan sülhməramlı kontingentinin xidmət coğrafiyası kifayət qədər genişdir və bir sıra beynəlxalq əməliyyatları əhatə edir:

Kosovo (1999–2008): 1999-cu ilin sentyabrından 2008-ci ilin mart ayınadək Azərbaycan Ordusunun 34 nəfərlik sülhməramlı taqımı NATO-nun rəhbərliyi altında Kosovoda sülhün qorunması əməliyyatlarında iştirak edib. Azərbaycan əsgərləri Türkiyənin komandanlığı altında KFOR missiyasında xidmət göstərərək bölgədə sabitliyin yaradılmasına töhfə veriblər.
İraq (2003–2008): 2003-cü ilin avqustundan 2008-ci ilə qədər 152 nəfərlik Azərbaycan sülhməramlı bölüyü (16 zabit, 16 gizir və 120 əsgər) BMT Təhlükəsizlik Şurasının mandatı əsasında beynəlxalq koalisiya qüvvələri tərkibində İraqda xidmət edib. Bölük İraqın Əl-Hədisə şəhəri yaxınlığındakı su anbarını və su elektrik stansiyasını mühafizə etmək kimi mühüm vəzifələri icra edib. 2008-ci ilin sonunda koalisiya qüvvələrinin İraqdan çıxması ilə əlaqədar Azərbaycan hərbçiləri də missiyanı uğurla tamamlayaraq Vətənə dönüblər.
Əfqanıstan (2002–2021): 20 noyabr 2002-ci il tarixindən Azərbaycan Ordusunun sülhməramlıları Əfqanıstanda NATO-nun ISAF missiyasında fəaliyyətə başladı. İlk dövrdə 22 nəfərlik taqım olaraq başlayan kontingentin sayı sonradan mərhələli şəkildə artırıldı və 2009-cu ildən etibarən 90 nəfər, 2010-cu ildən isə 94 nəfərə çatdırıldı. 2015-ci ildən Azərbaycan sülhməramlıları NATO-nun yeni “Qətiyyətli Dəstək” missiyasında da iştirak edirdilər. Əsas vəzifə Kabil Beynəlxalq Hava Limanının mühafizəsi və paytaxtdakı strateji obyektlərin təhlükəsizliyinin təminatı idi. 2018-ci ildən etibarən Azərbaycan kontingentinin şəxsi heyəti 120 nəfərə qədər artırıldı. Nəhayət, missiya başa çatdıqdan sonra Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri 27 avqust 2021-ci ildə Əfqanıstandan Vətənə qayıtdı.
BMT Cənubi Sudan missiyası (2019–hazırda):Azərbaycan beynəlxalq sülhün dəstəklənməsi yönündə BMT çərçivəsində də fəaliyyət göstərir. 2019-cu ilin yanvarından etibarən ölkəmiz BMT-nin Cənubi Sudandakı sülhməramlı missiyasına (UNMISS) qoşulub. Hazırda Azərbaycan Ordusunun 2 zabiti hər il rotasiya qaydasında bu missiyada BMT hərbi müşahidəçisi qismində xidmət edir.

Azərbaycanın sülhməramlı missiyalardakı iştirakı onun beynəlxalq arenada sülhə töhfə verən etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyini möhkəmləndirir. Beynəlxalq əməliyyatlarda iştirak etmiş Azərbaycan hərbçiləri müxtəlif medallarla təltif olunmuş, xidmət etdikləri bölgələrdə intizam və peşəkarlıqları ilə seçilmişlər. Hazırda Azərbaycan Ordusu əldə etdiyi döyüş təcrübəsini dost və tərəfdaş ölkələrin orduları ilə bölüşür, müxtəlif beynəlxalq təlimlərə qatılaraq öz hazırlıq səviyyəsini artırır. 2021-ci ildə Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan birgə hərbi təlimlərinin keçirilməsi, habelə ordumuzun Rusiya və digər MDB ölkələrinin iştirakı ilə beynəlxalq Ordu Oyunlarına ev sahibliyi etməsi ölkəmizin hərbi əməkdaşlıq sahəsindəki fəallığının göstəricisidir. Azərbaycan, həmçinin, NATO ilə fərdi tərəfdaşlıq üzrə fəaliyyət planları çərçivəsində hər il bir sıra təlim və seminarlara ev sahibliyi edir, zabitlərimizin NATO təhsil müəssisələrində kurs keçməsini təmin edir. Bütün bu addımlar Azərbaycanın ordusunu daha çevik, təcrübəli və beynəlxalq standartlara uyğun qüvvə kimi formalaşdırmağa yönəlib. Eyni zamanda, Azərbaycan Ordusunun beynəlxalq fəaliyyətlərdə görünən olması ölkəmizin xarici siyasətində ordu imicinin gücləndirilməsinə, Azərbaycanın sülhsevər dövlət imicinin möhkəmlənməsinə xidmət edir.ı

Silhlı Qüvvələr Gününün xalq arasında

mənəvi və vətənpərvərlik rolu

Silahlı Qüvvələr Günü Azərbaycan cəmiyyətində təkcə bir təqvim bayramı deyil, eyni zamanda mənəvi və vətənpərvərlik baxımından çox önəmli gündür. Bu günün qeyd olunması xalqımızın öz ordusuna bəslədiyi sevgini, inamı və qüruru ifadə edir. 26 iyun tarixində ölkə üzrə yaranan ab-hava göstərir ki, ordu ilə xalq arasında sarsılmaz birlik mövcuddur və bu birlik Vətənimizin gücünün əsas mənbəyidir. Bayram tədbirlərində, televiziya proqramlarında və kütləvi informasiya vasitələrində Azərbaycan əsgərinin igidliyindən, zabitlərinin peşəkarlığından iftixarla bəhs olunur, gənclər hərbi xidmətə ruhlandırılır. Xüsusilə son illərdə bu bayramın mənəvi əhəmiyyəti daha da yüksəlmişdir. Bunun başlıca səbəbi Azərbaycan Ordusunun 2020-ci ildə Vətən müharibəsində qazandığı tarixi Qələbədir.

44 günlük Vətən müharibəsində əldə edilən böyük Zəfər Silahlı Qüvvələr Gününün xalq arasındakı mənasını misilsiz şəkildə artırdı. Artıq bu bayram müstəqil Azərbaycan tarixində ilk dəfə qalib bir xalqın və müzəffər bir ordunun bayramı kimi qeyd olunur. Prezident İlham Əliyev həmin qələbədən sonra vurğuladı ki, “Bu gün qürur hissi ilə deyə bilərik ki, biz Silahlı Qüvvələr Gününü müzəffər ordu kimi, qalib xalq kimi qeyd edirik. Bu, tarixi nailiyyətdir. Azərbaycan xalqının çoxəsrlik tarixində buna bənzər parlaq zəfər olmamışdır”. Həqiqətən də, Qarabağ Zəfəri xalqımızın illərdir arzuladığı tarixi ədalətin bərpası olmaqla yanaşı, ordumuza ümumxalq sevgisini ən yüksək nöqtəyə çatdırdı. İndi 26 iyun – Silahlı Qüvvələr Günü xalqımız üçün təkcə ordunun yaranma gününü qeyd etmə bayramı deyil, eyni zamanda Qələbə sevincinin, qalib ordumuza minnətdarlığınifadə olunduğu bir gündür. Hər bir azərbaycanlı bu gün ordu sıralarında xidmət edən əsgər və zabitlərimizlə, üçrəngli bayrağımızı şəhidlərimizin qanı bahasına yüksəklərə qaldırmış müzəffər ordumuzla fəxr edir.

Silahlı Qüvvələr Gününün cəmiyyətimiz üçün əhəmiyyəti onun birləşdirici gücündə də özünü göstərir. Bu bayram günündə siyasi mənsubiyyətindən, sosial statusundan asılı olmayaraq hər kəs ordumuza öz ehtiramını bildirir, “Güclü Ordu – Güclü Azərbaycan” şüarı ətrafında həmrəylik nümayiş etdirir. 2020-ci ildəki Zəfər həm də onu sübut etdi ki, xalqın ordusuna inamı və sevgisi qələbənin qazanılmasında mühüm amillərdən biri idi. Müharibə dövründə arxa cəbhədə bir nəfər belə olsun ordunun gücünə şübhə etmədi, milyonlarla insan əsgərlərimizə dəstək oldu, könüllü olaraq ordunun yanında durdu. “Xalq–Ordu birliyi” ifadəsi real məzmunda öz təsdiqini tapdı. Hazırda Silahlı Qüvvələr Günü həmin birliyin bayramı kimi də qəbul olunur – xalq bu gündə ordusuna öz təşəkkürünü, ehtiramını çatdırır, şəhidlərimizin əziz xatirəsini anır.

Bu bayram gənc nəsillərin vətənpərvərlik tərbiyəsində də əvəzsiz rol oynayır. Hər il 26 iyun ərəfəsində məktəb və universitetlərdə təşkil olunan tədbirlər, qəhrəman döyüşçülərlə görüşlər gənclərin qəlbində Vətən sevgisini alovlandırır. Müəllimlər Vətən müharibəsində göstərilən şücaətlərdən nümunələr gətirərək şagirdlərə milli qürur aşılayırlar. Gənclər ordumuza qatılmağı, hərbçi olmağı şərəf bilirlər. 2020-ci il Zəfərindən sonra orduya könüllü yazılmaq istəyən gənclərin sayında artım müşahidə olunması da ordunun xalq üçün nə qədər cəlbedici nümunə olduğunun göstəricisidir. Bundan əlavə, Silahlı Qüvvələr Günü şəhid ailələrinin və qazilərin də diqqət mərkəzində olduğu bir gündür. Həmin gün ölkə rəhbərliyi və ictimaiyyət şəhidlərimizi dərin ehtiramla yad edir, qazilərimizə qayğı göstərilir. Bu da gənc nəsilə Vətən uğrunda fədakarlığın unudulmadığını, xalqın öz qəhrəmanlarına sahib çıxdığını göstərən canlı dərsdir.

Nəticə etibarilə, Silahlı Qüvvələr Günü Azərbaycanın milli birlik və vətənpərvərlik günüdür. Bu gün xalqımızın ordusuna olan sevgisi təzələnir, hər bir vətəndaşın qəlbində iftixar hissi baş qaldırır. Hər il 26 iyun tarixində ölkəmizin üçrəngli bayrağı meydanlarda, balkonlarda dalğalanır, hər yerdə “Qalib Ordumuza eşq olsun!” nidaları eşidilir. Bu bayram ordu ilə xalqın birliyinin, dövlət ilə millətin vəhdətinin rəmzi olaraq Azərbaycan tarixinə həkk olunub. Müzəffər Azərbaycan Ordusunun şərəfinə qeyd olunan Silahlı Qüvvələr Günü gələcək nəsillərə vətənpərvərlik nümunəsi olaraq yaşayacaq, xalqımız var olduqca əsgər və zabitlərimizin qəhrəmanlığı minnətdarlıqla anılacaqdır. Eşq olsun Azərbaycan əsgərinə! Qarabağ Azərbaycandır!

Gülnarə Allahverdiyeva

ADPU-nun nəzdində Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kollecinin müəllimi.

Share: