NECƏ OLUR DARIXMAQ
Darıxmağı mənə yaraşdıran dost,
Bilirsənmi necə olur darıxmaq?
Ürəyimə musra-misra yığılıb,
Hər kəlməmdə heca olur darıxmaq.
Günəş bizi qar güzgüdən siləndə,
Baxıb gördük ta gələn yox bu kəndə.
Tələsirdim sənə sarı gələndə,
Nə gözəlmiş qaça-qaça darıxmaq.
Gözüm yolda yarı acdır, yarı tox,
Çiçəkləyib sinəmdə hər dəyən ox.
Bu oyunda uduzmaq yox, udmaq yox,
Beləcə heç-heçə olur darıxmaq.
Əlirza Həsrət
TƏHLİLİ:
Əlirza Həsrətin “Necə olur darıxmaq” şeiri insanın iç dünyasında yaranan həsrət və tənha hisslərin poetik ifadəsidir. Şeir boyunca darıxmaq sadəcə bir hiss kimi deyil, həm də mənəvi bir oyun, bir ritm və həyatın bir parçası kimi təqdim olunur.
Şeir üç bənddən ibarət olub, hər bənd fərqli emosional ton və obrazlarla darıxmağın müxtəlif tərəflərini göstərir. İlk bənddə şair darıxmağın mahiyyətini izah edir:
“Ürəyimə musra-misra yığılıb,
Hər kəlməmdə heca olur darıxmaq.”
Burada darıxmağın söz və hecalara çevrildiyi, hər hissin bir poetik qat əldə etdiyi vurğulanır. Bu, darıxmağın yalnız duyğu deyil, həm də yaradıcılıq vasitəsi olduğunu göstərir.
İkinci bənddə zaman və məkan obrazları ilə darıxma daha canlı təsvir olunur: günəşin qar güzgüdən silinməsi, kəndin boş qalması, sevdiyinə sarı qaçmaq. Burada darıxmaq həm fiziki həyəcan, həm də ruhun sarsıntısı ilə birləşir. Şair bunu həm də bir sevgi, həm də həsrət oyunu kimi təqdim edir.
Üçüncü bənd isə darıxmanın həm acı, həm də şirin tərəfini göstərir:
“Gözüm yolda yarı acdır, yarı tox,
Çiçəkləyib sinəmdə hər dəyən ox.”
Burada darıxmaq yalnız kədər deyil, eyni zamanda ruhun canlanması, hisslərin çiçəklənməsi kimi təsvir olunur. Şeir finalında “beləcə heç-heçə olur darıxmaq” misrası ilə darıxmağın qalibiyyət və məğlubiyyət arasında qərarsız bir vəziyyət olduğunu simvolizə edir.
Əlirza Həsrət darıxmağı həm emosional, həm də estetika baxımından ustalıqla təqdim edir. Şeir həm mənəvi dərinliyi, həm də poetik gözəlliyi ilə oxucunu təsirləndirir, həsrətin nə qədər çoxqatlı və insan ruhu üçün əhəmiyyətli olduğunu göstərir.
Sizə sağlıqlı, bərəkətli, uzun ömür və yaradıcılıq uğurları diləyirəm!
✍ Sevil Azadqızı
Azərbaycan dill və ədəbiyyatı müəllimi. Filoloq. Ədəbi təhlilçi və tənqidçi. Şair.
14.09.2025
